Ở Trung Quốc có 3 lăng mộ nổi tiếng nhất: Một cái không đào được là của Võ Tắc Thiên. Một cái không dám đào là của Tần Thủy Hoàng. Một cái tìm không được là của Thành Cát Tư Hãn. Vậy vì sao giới khảo cổ lại không dám khai quật hết lăng mộ của Tần Thủy Hoàng? Cùng Otrip đi tìm lời giải cho câu hỏi trên. 

Khám phá và khai quật

Tần Thủy Hoàng sinh năm 259 Trước Công nguyên, là vị vua thứ 36 của nước Tần. Ông cũng là người đầu tiên chấm dứt thời kỳ Chiến quốc, thống nhất Trung Hoa. Kế vua cha truyền ngôi, ông lên ngôi vua từ năm 13 tuổi và năm 38 tuổi trở thành hoàng đế

Tần Thủy Hoàng là người bị ám ảnh bởi cái chết. Ông đã cho xây dựng một cung điện dưới lòng đất với nhiều lối đi ngầm trong cung điện của mình với kết cấu chỉ bằng 1/3 hoàng cung thật. Để tránh bị ám sát, Tần đế chỉ di chuyển trong thành qua hệ thống này. 

Ngay sau khi lên ngôi, Tần Thủy Hoàng đã ra lệnh xây dựng lăng mộ khổng lồ dưới lòng đất. Để chuẩn bị cho cuộc sống vĩnh hằng phía bên kia tại núi Ly Sơn, tỉnh Thiểm Tây.

Sau 38 năm xây dựng với hơn 700.000 công nhân và thợ thủ công lành nghề, khu lăng mộ này mới được hoàn thành.

Được phát hiện do vô tình: 

Năm 1974, một số dân làng ở Thiểm Tây bất ngờ phát hiện ra một chiến binh bằng đất nung khi đang đào giếng trên sườn đồi. Điều này khiến người dân địa phương vô cùng kinh hãi. Cho rằng mình đã xúc phạm thần thánh nên đã thắp hương thờ cúng. Sự việc này nhanh chóng lan truyền đến chính quyền địa phương, khiến giới khảo cổ cũng sửng sốt. Bởi rất có thể đây là di tích điêu khắc của triều đại nào đó, có giá trị nghiên cứu rất lớn.

Chỉ là không ai nghĩ rằng chiến binh đất nung này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Sau khi dò xét, và khai quật ra dưới lòng đất chính là lăng mộ Tần Thủy Hoàng đã bị cất giấu một ngàn năm. Và chiến binh đất nung này là sản phẩm của nhà Tần.

Lăng mộ ngầm của Tần Thủy Hoàng dài 260m trải từ Đông sang Tây. Rộng 160m từ bắc đến nam. Tổng diện tích khu lăng mộ là 41.600 m2 – tương đương với 5 sân bóng đá quốc tế. Đây được xem là lăng mộ lớn nhất trong triều đại Tần và Hán. 

Đội quân đất nung:

Khu vực lăng mộ trung tâm giống như một cung điện thu nhỏ chiếm 2/3 tổng diện tích. Là nơi đặt thi hài của Tần đế cùng nhiều kho báu. Xung quanh là 48 ngôi mộ nhỏ được tìm thấy được cho của các phi tần. Ngoài ra, còn phát hiện ra 98 căn phòng ngay bên cạnh khu vực của đội quân đất nung.

Qua hơn 2.200 năm, lăng mộ Tần Thủy Hoàng vẫn gần như “bất khả xâm phạm”. Phát hiện lớn nhất về lăng mộ này bốn hố chôn đã được khai quật với tổng diện tích hơn 25.000m2. Bên trong có khoảng hơn 2.000 chiến binh đất nung cùng với các cỗ xe ngựa và cung nỏ. 

Tuy nhiên, đó chỉ là phần bên ngoài khu lăng mộ. Các nhà khảo cổ dự đoán có tới 8.000 tượng đất nung bên trong nơi an nghỉ vĩnh hằng của hoàng đế nhà Tần.

Đến cuối thế kỷ XX, cộng đồng khảo cổ quốc tế đều ủng hộ việc ngừng khai quật sâu vào lăng mộ. Do vậy, kết cấu của phần lăng mộ trung tâm vẫn nguyên vẹn.

Các chuyên gia đã đưa ra 3 nguyên nhân chính khiến Trung Quốc đến nay vẫn quyết định chưa khai quật công trình đồ sộ này.

Hiểm nguy trập trùng trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng

Dòng sông thủy ngân

Theo ghi chép của nhà sử học Tư Mã Thiên sống ở thời Hán viết vào thế kỷ II TCN. Bên trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng tồn tại “hàng trăm con sông được mô phỏng bằng thủy ngân”.

Vào những năm 1980, bằng việc sử dụng công nghệ quét cộng hưởng từ (MRI), các nhà nghiên cứu, nhà khảo cổ Trung Quốc và Đức đã phát hiện ra rằng. Nồng độ thủy ngân rất cao có trong đất trong ngọn đồi chôn cất phía trên. Ước tính, nồng độ thủy ngân ở đây gấp 280 lần mức bình thường, có thể lên tới 100 tấn. Điều này khá trùng hợp với những ghi chép trong bộ sử ký Tư Mã Thiên về dòng sông thủy ngân bí ẩn trong lăng mộ Tần đế.

Một số nhà khảo cổ tin rằng thi thể của Tần đế có thể nằm giữa sông thủy ngân kịch độc. Tương truyền, ông đã nuốt thủy ngân với niềm tin nó có thể mang lại trường sinh bất tử. Song lại bị ngộ độc vì uống quá nhiều dẫn đến tử vong. Sau khi ông qua đời, những dòng sông thủy ngân được tạo ra bên trong lăng mộ nhằm bảo quản thi hài.

Mặt khác, có những ý kiến cho rằng. Người xưa sử dụng độc tính của thủy ngân trong lăng mộ để ngăn chặn những kẻ trộm mộ.

Thủy ngân là kim loại dễ bay hơi, dễ dàng tách thành những giọt nhỏ và phân tán rộng. Tốc độ bay hơi của thủy ngân sẽ tăng nhanh khi nhiệt độ và tốc độ gió tăng.

Một câu hỏi đặt ra là: khai quật một nơi có thể chứa đầy thủy ngân như lăng Tần Thủy Hoàng sẽ tác động thế nào đến môi trường và sức khỏe của cộng đồng dân cư xung quanh?

Nhiều người tin dòng sông thủy ngân là lý do khiến lăng mộ Tần Thủy Hoàng không ai dám vào. Song đó dường như chỉ là một trong rất nhiều cạm bẫy khiến lăng mộ “bất khả xâm phạm”.

Bẫy giăng kín trong lăng

Theo “Sử ký” những người thợ thời nhà Tần được cho là đã xây dựng hàng loạt cạm bẫy bên trong bao gồm cung nỏ, máy bắn tên tự động… , để bảo vệ khu lăng mộ hoàng đế,

Việc bố trí bẫy nỏ cụ thể ra sao, cho tới ngày nay vẫn chưa có cách nào xác định. Tuy nhiên thông qua khai quật đường hầm binh mã. Các nhà khảo cổ đã phát hiện ra loại nỏ làm từ chất liệu gỗ dâu. Loại vũ khí này là “kình nỏ” (siêu nỏ). Sở hữu tính năng và lực sát thương rất mạnh. Theo ước tính của các học giả, loại nỏ trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng có tầm bắn hơn 800m, sức căng lên tới hơn 350kg và tự động vận hành.

Ngoài ra, khi nghiên cứu, các nhà khảo cổ phát hiện ra rằng có một vách đá sâu khoảng 7m được xây dựng bên trong lăng mộ. Có rất nhiều cát lún trên vách đá. Những kẻ trộm mộ khi đột nhập có thể bị nhấn chìm bởi cát lún.

Không loại trừ khả năng những cạm bẫy này vẫn hoạt động tốt sau hơn 2.000 năm. Đó là lý do khiến việc khai quật lăng mộ Tần Thủy Hoàng có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Hạn chế của khoa học

Theo tính toán và ước tính của các nhà khoa học, dựa vào trình độ khoa học kỹ thuật hiện nay để khai quật một công trình có quy mô lớn như lăng mộ Tần Thủy Hoàng sẽ phải mất hàng trăm năm nữa. Khoảng thời gian này cũng chỉ là ước tính. Bởi vì trong quá trình khai quật không loại trừ khả năng phát sinh những tình huống không ngờ. Khiến quá trình khai quật kéo dài và phức tạp hơn nữa.

Giới khảo cổ cũng cảnh báo, kể cả khi khai quật thành công. Trung Quốc cũng khó lòng đảm bảo những cổ vật bên trong lăng mộ còn nguyên vẹn khi đưa lên khỏi mặt đất.

Minh chứng rõ ràng nhất là đội quân đất nung trong lăng mộ của Tần Thủy Hoàng. 

Những pho tượng đất nung hình chiến binh vốn khoác những tấm áo giáp màu tím. Nhưng sau một thời gian được khai quật và đưa lên khỏi mặt đất, đã biến thành màu nâu hoàn toàn. Do ô-xy hóa khi tiếp xúc với không khí bên ngoài. Kĩ thuật bảo quản hiện vật văn hóa khảo cổ hiện nay vẫn chưa thể xử lý tốt được vấn đề này. Bởi vì nếu nước hoặc không khí lọt vào có thể làm hỏng bất cứ cổ vật nào bên trong. Ngay cả việc đưa robot vào cũng bị loại trừ.

Các nhà khảo cổ học ở tại Tây An cảnh báo. Nếu cố mở lăng mộ, kể cả bằng cách sử dụng robot hoặc khoan, sự cân bằng sẽ bị phá vỡ. Và những vật thể bên trong sẽ bị phá hủy nhanh chóng.

Để bảo toàn kết cấu của lăng mộ cũng như những cổ vật bên trong, thay vào đào xới. Các nhà khoa học Trung Quốc đang xét đến phương án dùng máy dò tia vũ trụ. Các tia vũ trụ có khả năng giúp xác định chính xác nơi đặt thi hài và bảo vật bên trong lăng mộ

Các nhà khảo cổ có thể cần ít nhất hai thiết bị dò tia vũ trụ đặt ở các vị trí khác nhau dưới bề mặt mộ khoảng 100m. Những thiết bị này có thể phát hiện các hạt nguyên tử có nguồn gốc vũ trụ xuyên qua mặt đất. Từ đó cho phép các nhà khoa học. 

Yếu tố phong thủy 

Từ thời xa xưa, người ta thường rất chú trọng trong việc chọn vị trí để xây dựng lăng mộ. Theo phong thủy, vị trí đắc địa phải tựa núi nhìn sông. Khi xây dựng lăng mộ Tần Thủy Hoàng, chỉ riêng việc chọn vị trí đã vắt kiệt sức lực của nhiều bậc thầy phong thủy lúc bấy giờ.

Lăng mộ có hình dạng gần giống một kim tự tháp nằm dưới một gò đất cao 76 mét

Dù ở cách xa kinh thành Hàm Dương, nhưng Tần Thủy Hoàng vẫn quyết lựa chọn và đầu tư nhiều tiền của, công sức và thời gian để xây dựng lăng mộ tại đây. Ở góc độ phong thủy, một số nhà nghiên cứu cho rằng, lăng mộ Tần Thủy Hoàng là hình mẫu, kho tàng về địa lý được coi là lý tưởng. Nguyên tắc dựa lưng vào núi, có nguồn nước xung quanh. Chính là tiền đề để xây dựng lăng mộ của vị hoàng đế Trung Quốc này. Đặc điểm phong thủy của lăng mộ Tần Thủy Hoàng là phía nam dựa vào núi, 3 mặt bắc, đông, tây đều được bao quanh bởi nước.

Khi quan sát ảnh vệ tinh, các chuyên gia nhận thấy dãy núi Ly Sơn. Nơi có lăng mộ Tần Thủy Hoàng được ví như một con rồng khổng lồ.

Theo phong thủy, dãy núi kéo dài không đứt là “long mạch”. Hình và thế của long mạch khác nhau sẽ đại biểu cho ý nghĩa khác nhau nhưng đều mang tới những điều tích cực, may mắn. Đặc biệt, khu vực trung tâm, nơi đặt lăng mộ của Tần Thủy Hoàng lại nằm đúng ở vị trí “mắt rồng”. Được coi là rất linh thiêng. Do đó, các chuyên gia không muốn phá vỡ bố cục kỳ diệu này nên đã từ bỏ ý định đào xới lăng mộ của hoàng đế nhà Tần.

Ngoài những yếu tố kể trên, nguy cơ tác động đến môi trường và chi phí khai quật cũng là vấn đề lớn khiến hoạt động khám phá bí mật trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng bị hạn chế. Theo dữ liệu của Bộ Văn hóa Trung Quốc, độ dày lên 76m của lớp đất bao phủ lăng khiến chi phí khai quật sau này có thể lên tới 60 tỷ nhân dân tệ (gần 9 tỷ USD).

Theo Dân Trí, Vietnamnet

VI VU TRUNG HOA CẨM TÚ – THƯỞNG NGOẠN MỸ LỆ KỲ QUAN